بررسی نگاره های مربوط به رستم ودیو سپید در نگارگری

داستان نبرد رستم و دیو سپید از داستان‌های معروف شاهنامهٔ فردوسی در خوان هفتم آن است. این صحنه بارها و بارها در شاهنامه‌های مکتب‌های مختلف به نمایش درآمده است. در اینجا سعی شده تا به بررسی این موضوع در نگاره‌های مکتب‌های شیراز، هرات، تبریز و اصفهان بپردازیم؛ که شاید بتوان این چهار مکتب را مهم‌ترین مکتب‌های نگارگری ایران به‌حساب آورد. با بررسی این صحنه در مکتب‌های چهارگانه‌ای که مطرح شد، این سؤال پیش آمد که ویژگی‌های این نگاره درمکتب‌ها و دوره‌های مختلف به چه صورت است و چگونه می‌توان با کمک بررسی این نگاره مکتب و دورهٔ نسخه‌ای خطی را مشخص کرد؟ نکته جالب‌توجه در خصوص مکتب‌های گفته‌شده در بالا آن است که این مکتب‌ها در دوره‌های مختلف ویژگی‌های متفاوتی دارند؛ که این تفاوت‌ها در نگارهٔ نبرد رستم و دیو سپید نیز دیده می‌شوند؛ و سعی شده به آن‌ها نیز پرداخته شود و در آخر با عنوان تعدادی از ویژگی‌های شاخص هر مکتب و دوره به دسته‌بندی این نقش بپردازیم. با توجه به آنکه در این مقاله تنها یک طرح مطرح است، بررسی تفاوت‌ها، شباهت‌ها و تأثیرات متقابل مکتب‌های مختلف بر یکدیگر آسان‌تر خواهد بود؛ و می‌توان با بررسی جزئیات بیشتر و دقیق‌تر ازنظر ترکیب رنگ‌ها، عناصر نقش شده در پس‌زمینهٔ تصویر، نحوهٔ چهره‌پردازی شخصیت‌ها و پوشاک آن‌ها به تفکیک ویژگی‌های شاخص این مکاتب پرداخت. موضوعی که در بررسی نگاره‌های مختلف از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.